Explosion proof IECEx หรือ ATEX มาตรฐานการกันระเบิด ที่คุณอาจเคยเห็นพารามิเตอร์เหล่านี้ระหว่างการเลือกใช้งานอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้า ซึ่งหลายคนยังคงไม่เข้าใจและอาจเลือกระดับของมาตรฐานอย่างไม่เหมาะสม บทความนี้ เราจะมาสรุปเนื้อหาเรื่อง Explision Proof กันแบบเข้าใจง่ายและสั้นที่สุด หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ให้กับผู้อ่านทุกท่านครับ
มาตรฐานกันระเบิด (Explosion Proof) คืออะไร?
มาตรฐานกันระเบิด (Explosion Proof) เป็นหนึ่งในมาตรฐานที่มีความสำคัญสำหรับอุปกรณ์ที่ใช้ในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยงในการเกิดระเบิดหรือไฟไหม้ มักนำมาใช้ในพื้นที่ที่มีแก๊สระเหย หรือสภาพอันตรายอื่น ๆ ที่อาจทำให้เกิดการระเบิดได้ง่าย การใช้มาตรฐานนี้ช่วยลดความเสี่ยงและป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากระเบิดหรือไฟไหม้ในสถานที่ทำงานหรือโรงงานต่าง ๆ
หนึ่งในอุปกรณ์ที่ได้รับการพัฒนาเพื่อเป็นมาตรฐานกันระเบิดคือ Flow meter ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการวัดปริมาณของสารไหล เช่น น้ำ แก๊ส หรือสารเคมี โดยทำให้การวัดเป็นไปอย่างแม่นยำและปลอดภัยมากยิ่งขึ้น
Flow Meter กับมาตรฐานกันระเบิด
Flow meter มีบทบาทสำคัญในการควบคุมกระบวนการผลิต และการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยงของแก๊สระเหยหรือไฟไหม้ ด้วยความพิเศษของมาตรฐานกันระเบิด มั่นใจได้ว่า Flow meter ที่ใช้เป็นของมีคุณภาพและปลอดภัย โดยคุณจะพบเห็นพารามิเตอร์เกี่ยวกับ Explosion proof ใน Flowmeter ที่มีการส่งสัญญาณไฟฟ้าเพื่อสังเกตุการณ์หรือควบคุมอุปกรณ์ เช่น Flowmeter Magenetic
มาตรฐานกันระเบิดได้รับการแบ่งออกเป็นหลายระดับตามความเสี่ยงของพื้นที่ ซึ่งกล่าวถึงการทดสอบและการรับรองความปลอดภัยของอุปกรณ์ในสภาพแวดล้อมที่อาจเกิดการระเบิดได้ การเลือกใช้ Flow meter ที่เป็นมาตรฐานกันระเบิดตรงนี้เป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากมีการทดสอบอย่างรอบคอบเพื่อตรวจสอบว่าอุปกรณ์สามารถทนทานต่อการระเบิดได้จริง ๆ และมีความปลอดภัยสูง
มาตรฐานกันระเบิดประเภทต่างๆ
มาตรฐานกันระเบิดแบบอุปกรณ์สำหรับ Flow meter แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่
- IECEx : มาตรฐานสากล บังคับใช้ทั่วโลก
- ATEX : มาตรฐานที่ถูกบังคับใช้ในประเทศโซนยุโรป (EU) เท่านั้น
โดยมาตรฐาน IECEx และ ATEX มีเนื้อหาที่คล้ายกันมาก อ่านเกี่ยวกับ 2 มาตรฐานนี้ได้ที่ :
การจำแนกประเภทพื้นที่สำหรับจำแนกสภาพแวดล้อม/อุปกรณ์ ที่ป้องกันการระเบิดมีทั้งหมด 6 ประเภท ได้แก่
1. ประเภทของการป้องกัน (Type of protection)
*IEC ย่อมาจาก International Electrotechnical Commission ซึ่งเป็นองค์กรมาตรฐานระหว่างประเทศที่ไม่แสวงผลกำไรซึ่งจัดทำและเผยแพร่มาตรฐานสากลสำหรับเทคโนโลยีไฟฟ้า อิเล็กทรอนิกส์ และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องทั้งหมด ซึ่งเรียกรวมกันว่า “เทคโนโลยีไฟฟ้า”
2. กลุ่มอุปกรณ์ (Equipment groups)
3. ระดับการป้องกันอุปกรณ์ (แก๊ส/ฝุ่น) (S(gas/dust))
4. ระดับอุณหภูมิ (Temperature Class)
5. การป้องกันน้ำเข้า (Ingress protection (IP))
“IP Rating” ย่อมาจากอะไร และหมายความว่าอย่างไร
IP Ratings เป็นรูปแบบย่อของเครื่องหมาย Ingress Protection (IP) มาตรฐาน IEC 60529 ระบบนี้เริ่มต้นโดย International Electrotechnical Commission หรือ IEC
โดยปกติการจัดอันดับ IP จะประกอบด้วยตัวเลขสองหลักที่ใช้กันทั่วไปสำหรับเครื่องใช้ไฟฟ้า เช่น โทรศัพท์มือถือในปัจจุบัน หรือกล่องกลไก เช่น กล่องป้องกันการระเบิด การให้คะแนนนี้จะสามารถบอกผู้คนได้ทันทีถึงระดับการป้องกันที่ผลิตภัณฑ์มีโดยอิงตามตารางด้านล่าง
ข้อกำหนดขั้นต่ำสำหรับการป้องกันการระเบิดคือ IP54
6. Ex “d” และ Ex “e”
มาตรฐาน Ex e (IEC60079-7)
มาตรฐานนี้เน้นไปที่ความปลอดภัยที่เพิ่มขึ้น ซึ่งในทางกลับกันเพื่อให้ผลิตภัณฑ์ได้รับมาตรฐานนี้ จะต้องสามารถทนต่ออุณหภูมิที่สูงเกินไป รวมถึงประกายไฟภายในและภายนอกตู้ได้
การใช้งานทั่วไปของมาตรฐานนี้ใช้กับผลิตภัณฑ์ เช่น กล่องขั้วต่อ กล่องควบคุม และอุปกรณ์ไฟ
มาตรฐาน Ex d (IEC60079-1)
มาตรฐานนี้เน้นการต้านทานเปลวไฟภายในกรอบหุ้ม กล่องหุ้มจะต้องสามารถบรรจุการระเบิดใดๆ ได้อย่างปลอดภัย และแรงดันที่ตามมาซึ่งพัฒนาและป้องกันไฟหรือประกายไฟใดๆ ไม่ให้หลุดออกจากกล่องหุ้มและเข้าสู่สภาพแวดล้อมที่ระเบิดได้โดยรอบ
อุปกรณ์ที่มีมาตรฐานนี้สามารถเป็นผลิตภัณฑ์ได้ เช่น อุปกรณ์ควบคุมหรือหม้อแปลงไฟฟ้า
Supermec ส่วนใหญ่รองรับการป้องกันประเภท Ex “d” และ Ex “e” ตารางด้านล่างแสดงข้อดีและข้อเสียของทั้งสอง:
|
ข้อดี |
ข้อเสีย |
Ex “d” |
- สามารถระงับการระเบิดภายในที่เป็นไปได้และป้องกันการแพร่ออกสู่บรรยากาศภายนอกที่อยู่อาศัย
- ระดับการป้องกันที่สูงกว่า
- ส่วนประกอบหาได้ง่ายและราคาถูกกว่า
|
- การบำรุงรักษามีความซับซ้อนมากขึ้น ( เช่น เปลี่ยนหลอดฟลูออเรสเซนต์ได้ยาก)
- โรงงานวางท่อ (ตามที่ร้องขอ) ซับซ้อน
|
Ex “e” |
- ติดตั้งง่าย
- รูปลักษณ์ที่น่ารื่นรมย์
- สวิตช์ตัดความปลอดภัย
|
- ค่าอะไหล่สูง (ส่วนประกอบต้องเป็นประเภท Ex)
- การบำรุงรักษาบ่อยครั้งและมีค่าใช้จ่ายสูง (เช่น การซีล)
|
การใช้มาตรฐานกันระเบิดใน Flow Meter เพื่อความปลอดภัย
Flow meter ที่ผ่านมาตรฐานกันระเบิดมักจะมีการออกแบบให้มีความปลอดภัยสูงในสภาพแวดล้อมที่อาจมีแหล่งเสี่ยง เช่น โรงงานที่ใช้ก๊าซเช่น น้ำมันหรือสารเคมีที่เป็นระเบิดได้
การนำ Flow meter ที่เป็นมาตรฐานกันระเบิดมีประโยชน์มากไม่เพียงแต่ในเรื่องของความปลอดภัย เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ แต่ยังช่วยให้กระบวนการผลิตมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยลดความเสี่ยงของการหยุดงานหรือเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากระเบิด
สรุป
Explosion proof หรือ มาตรฐานกันระเบิด เป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การใช้งานอุปกรณ์ในสถานที่ที่มีความเสี่ยงของระเบิดหรือไฟไหม้เป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ เฉพาะ Flow meter ที่ได้รับการออกแบบตามมาตรฐานนี้ เป็นการให้ความมั่นใจและสร้างสภาพแวดล้อมทำงานที่ปลอดภัยที่สุดในโรงงานและสถานที่ทำงานที่มีความเสี่ยงทางด้านระเบิดหรือไฟไหม้
อ้างอิง : https://www.supermec.com/
Pingback: การรับรอง ATEX และ IECEx คืออะไร ? - โฟลมิเตอร์.com